Siğil virüsü (HPV) nedir?
Siğil virüsü (HPV) virüsü nedir?
Siğil virüsü (HPV) 200’den fazla tipi bulunan ve insanları enfekte edebilen bir virüstür. HPV enfeksiyonu cinsel yolla bulaşan en sık hastalıklardan birisidir. Tüm kadınların yarısından fazlası hayatları boyunca en az bir kez HPV virüsü ile enfekte olur. 30 ila 40 HPV virüs tipi genital enfeksiyona neden olur. Kadınlardaki çoğu HPV enfeksiyonu geçicidir. Ancak yüksek-riskli virüs tipleri ile kalıcı enfeksiyon rahim ağzı, vajen ve vulvada kanser öncülü lezyonlara ve bu bölgelerde kansere neden olabilir.
HPV virüsünün elektron mikroskobunda görünümü
HPV virüsü nasıl bulaşır?
HPV virüsü en sık cinsel yolla bulaşır. Cinsel yolla bulaşması için tam bir cinsel ilişki zorunlu değildir. Virüs direk temas yoluyla da bulaşabilir.
Hamile bir kadındaki HPV virüsü doğum sırasında bebeğe geçebilir. Bu durumda çoğunlukla bebekte bir hastalık oluşmaz. Daha nadir olarak bebekte solunun yolunda siğil benzeri lezyonların görüldüğü hastalığa neden olabilir.
HPV enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?
Virüs ile karşılaşan çoğu hastada hiçbir şikâyet ve sağlık sorunu oluşmaz. Virüs ile enfekte olanların %90’ında virüs bağışıklık sistemi sayesinde 2 yıl içinde vücuttan temizlenir. Ancak hangi hastalarda hastalığa neden olacağı önceden saptanamaz.
Genital bölgede siğiller
Bazı virüs tipleri (Tip 6 ve 11 gibi) kadın ve erkeklerde genital siğillere neden olurlar. Diğer bazı yüksek riskli virüs tipleri ise (Tip 16, 18, 31, 35) hücre içine yerleşir. Normal hücreleri anormalleştirip, kanser öncülü lezyon ve kanser gibi hastalıklara yol açabilirler.
Genital siğiller
HPV virüsü enfeksiyonu ile genital bölgede oluşan karnıbahar görünümlü, bazen tek, bazen çok sayıda olan, toplu iğne başı büyüklüğünden, 4-5 cm’ ye kadar değişen büyüklüklerde görülen ağrısız kitlelerdir. En sık HPV tip 6 ve 11 siğillere neden olur.
Genital siğiller virüslü bir kişi ile cinsel ilişki sonrası haftalar bazen aylar sonra ortaya çıkabilir. Kişi virüs taşısa da görünümde siğil görülmeyebilir.
Genital siğiller tedavi edilmezlerse tamamen iyileşebilirler, aynı kalabilirler veya artıp büyüyebilirler. Ancak genital siğiller kansere dönüşmezler.
Rahim ağzı, vajen, vulva kanserleri: Tip 16, 18, 31, 45 gibi yüksek riskli virüs tipleri kansere neden olabilir. Rahim ağzı kanseri geç bulgu verir ve hastalık ilerledikten sonra tanı konur. Düzenli aralıklarla yapılan smear testleri ile hücre anormallikleri daha erken saptanabilir. Bu anormallikler tedavi edilip kansere dönüşümleri engellenebilir.
HPV enfeksiyonu nasıl önlenebilir?
HPV aşıları:
HPV aşıları kadınları ve erkeleri bazı sık görülen virüs tiplerine karşı korurlar. En iyi koruma için aşının üç dozunun eksiksiz yapılması gerekir. Hiç cinsel ilişkiye girmemiş, HPV virüsü ile karşılaşmamış olanlarda aşının etkinliği daha yüksektir. Fakat mevcut genital siğili olanlarda dahi aşının yapılması diğer tiplere engel olması nedeni ile yapılmalıdır.
HPV aşısı çok kolayca uygulanır
Günümüzde kullanımda ‘Cervarix’ ve ‘Gardasil’ ticari isimli iki aşı mevcuttur. Bu aşılar genital kansere yol açan en sık HPV virüslerine karşı koruma sağlarlar. Ayrıca ‘Gardasil’ genital siğillere karşı da koruma sağlar. Her iki aşı da 11-12 yaşları arasındaki kızlara ve daha önce aşılanmamış 13-26 yaş arası kadınlara önerilmektedir. Kızlar 9 yaşından itibaren aşılanabilirler.
Kondom kullanımı cinsel olarak aktif insanlarda HPV enfeksiyonuna karşı koruma sağlarlar. Kondom kullanımı HPV ilişkili siğil ve kansere karşı da koruma sağlar. Kondom her cinsel ilişkide, cinsel birleşmenin başından sonuna kadar kullanılmalıdır. Ancak kondom ile kaplı olmayan bölgelerde HPV enfeksiyonu gelişebilir.
Güvenli cinsel yaşam: Tek eşlilik tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada çok önemli bir faktördür.
Önemli uyarı:
Şu an için HPV aşısı devlet tarafından ödenmemektedir. İmkân var ise HPV aşısı yaptırılmalıdır. Fakat en önemli korunma yöntemi tek eşliliktir. Tek eşlilik cinsel yolla geçen diğer birçok hastalığı da önler.